80 jaar vrijheid wordt mede mogelijk gemaakt door Alma

De Bosnisch-Nederlandse Alma Mustafić (1981) overleefde de genocide in Bosnië in 1995 en vluchtte naar Nederland. Nu zet zij zich in voor vrede door de kennis over oorlog en genocide te vergroten.

“Veel van mijn leerlingen aan de Hogeschool Utrecht hebben nog nooit van Srebrenica gehoord. Wanneer ik hen vertel dat daar bijna dertig jaar geleden de grootste genocide in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog plaats vond, schrikken ze. Mijn missie is om die kennis te verspreiden in de hoop dat we met die kennis een volgende genocide kunnen voorkomen.

Ik zie dezelfde signalen in Nederland die wij 35 jaar geleden in voormalig Joegoslavië zagen. Toen werden deze tekens niet serieus genomen. Door recentere oorlogen en genocides in ons collectieve geheugen te verankeren, kunnen we beter begrijpen welke gevaren ons bedreigen. We moeten leren deze tijdig te herkennen en daar effectief tegen op te treden. Een genocide gebeurt niet plotseling; het is een proces. Het begint altijd onschuldig, met wij-zij-denken, via polarisatie tot aan genocide. Als we niet waakzaam zijn, kan de geschiedenis zich herhalen.

Om mijn missie te bereiken zet ik verschillende middelen in. Jarenlang heb ik in de rechtszaal gestreden om ons verhaal over Srebrenica kenbaar te maken. Nu staat vast in het Mustafić-arrest dat Nederland medeverantwoordelijk is voor de laatste Europese genocide. Het is pijnlijk voor Nederland om de eigen fouten onder ogen te zien, maar noodzakelijk; een wijze les voor de toekomst. Daarnaast heb ik in de autobiografische theatervoorstelling Gevaarlijke Namen gespeeld en geef ik lessen over dit onderwerp. Ik hoop hiermee het gesprek te openen. Iedereen kan bijdragen aan vrede door zich te verdiepen in de realiteit van genocide.

De media zouden vaker experts en ervaringsdeskundigen aan het woord moeten laten, mensen die uit de eerste hand kunnen vertellen over genocide. In Nederland zijn er talloze mensen zoals ik, die oorlog aan den lijve hebben ondervonden. Laat onze stemmen horen, zodat iedereen ervan kan leren en we onze maatschappij kunnen beschermen. Wij weten hoe verwoestend oorlog is en hoeveel leed dat brengt, ook voor de generaties na ons. Ik zag een multiculturele samenleving uit elkaar vallen, ik wil niet nog een thuis verliezen.”

Vrijheid is de verantwoordelijkheid van ons allemaal, wat doe jij voor vrijheid?